3.
Kwartierstaten
Naast
stamreeksen, stambomen en parentelen zijn er ook kwartierstaten om de
resultaten van een genealogisch onderzoek in weer te geven. Stambomen en
parentelen beginnen met de oudst bekende voorouder en daaraan worden per
volgende generatie nakomelingen toegevoegd, kwartierstaten geven de
resultaten weer startend vanuit het heden en er worden per generatie telkens
allerlei gegevens van de ouders daarvan toegevoegd. Een kwartierstaat is als
het ware een omgekeerde stamboom: beginnend vanuit het nu worden er telkens
generaties toegevoegd en per generatie ook familiegegevens die er in die
generatie toe doen.
De naam
kwartierstaat is ontleend aan de heraldiek of wapenkunde: de vier
familiewapens die in het verleden vaak op het wapen van een bepaalde persoon
of op het graf van een – toen niet onbelangrijk geachte - overledene in een
min of meer vaststaande volgorde werden weergegeven. Het gaat om de
familiewapens van de vier grootouders van die bepaalde persoon of van die
overledene.
Het
was gebruik om het familiewapen van de grootvader van vaderskant in de
linker en die van de grootvader van moeders kant in de rechter bovenhoek te
zetten. Die van de grootmoeder van vaderskant stond in de linker benedenhoek
en die van de grootmoeder van moederskant in de rechter benedenhoek.
Zo
ook bij onze middeleeuwse Jan van Eyck. Dat blijkt uit een studie van Elisabeth
Dhaenens. Zij publiceerde in 1977 in “Mededelingen van de Koninklijke
Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België” haar
studie
“De
kwartierstaat en het graf van Jan van Eyck”.
Van
het graf en de grafsteen was al na ongeveer een eeuw niets meer over, maar
bij toeval zijn transcripties ontdekt van het grafschrift op de grafsteen,
het gedenkschrift op het epitaaf en de daarop voorkomende vier
wapenschilden van Jans kwartierstaat. Die transcriptien staan in een
schetsboek uit het midden van de XVIe eeuw, met daarin velerlei ‘da prima’
aantekeningen en schetsen. Het bevindt zich in de Sint-Donaaskerk te Brugge.
De
familie Van Eyck had een eigen wapenschild: zij was, volgens Elisabeth
Dhaenens, een schildboortige familie. Het wapenschild van de vader van
vaderskant was in goud en bevatte drie blauwe molenijzers, eigen aan het
hertogdom Brabant. Dit schild staat linksboven op het epitaaf. Rechts boven
en linksonder staan wapenschilden die beide een slangenkopkruis bevatten op
goud: eigen aan verschillende Limburgse families. Rechts onder in blauw
drie schildjes, twee en een, het eerste met gouden schildhoek, verwijzend
naar het beroep van schilder: was Jans grootmoeder van moeders kant net als
Jans zuster Margaretha ook schilderes?
|
Deze vier
kwartieren doen op de een of andere wijze recht aan de familieband anders dan
alleen die van de vader, diens vader en zo voorts zoals die tot uiting komt
in de familienaam in Nederland.
Een beetje
buiten de orde maar in Spanje bijvoorbeeld komt in de achternaam ook een
bredere verwantschap tot uiting. Een kind krijgt daar altijd een dubbele
achternaam: die van de vader en die van de moeder. Of zoals iemand uit Spanje
me ooit zei: in de achternaam komt zowel de familienaam van de opa van vaders
kant als die van moeders kant naar voren…
De vier ‘kwartieren’ die wij genealogisch onder de loep nemen betreffen –
zoals in de vorige paragraaf eigenlijk al impliciet bleek- de aanverwante
families Van Eyck, Plasmeijer, Koeten en Uljee. Die hebben we hier al eerder
de ‘ingekwartierde’ families genoemd.
Dat wordt
verduidelijkt in de volgende kwartierstaat van zowel Anna en Jan van Eyck, de
laatste om wie de zoektocht van de hedendaagse naar de middeleeuwse Jan van
Eyck is begonnen:
Anders dan in de heraldiek laat in de genealogie de kwartierstaat ruimte voor
meer dan vier families: een kwartierstaat is het meest volledige overzicht
van de afstamming van een persoon.
De
manier waarop dat meest volledige overzicht tot uiting kan worden gebracht
is, net als bij de stamboom en parenteel, veel minder overzichtelijk dan die
van de stamreeks. Een vaak gebruikte vorm is het cirkeldiagram. Maar dan moet
het niet al te veel generaties omvatten.
Zo’n
cirkeldiagram staat hieronder. Het betreft wederom de kwartierstaat van Anna
van Eyck en Jan van Eyck en het omvat – bij wijze van voorbeeld - zeven
generaties, tot en met hun oudgrootouders dus(zie verderop).
NB Een
cirkeldiagram met meer generaties levert geen duidelijk leesbare namen meer
op.
Uit dit
cirkeldiagram blijkt dat de gegevens van een aantal ‘voorfamilies’
minder ver reiken dan andere: de afstamming van bijvoorbeeld de families
Jonk, Dreyerink, Van Rijn, Giesbergen, Vermeulen en Van der Linden komt niet
verder dan de 5e generatie.
Net als bij de stamboom- en parenteelgegevens is het vaak – en zeker bij veel
generaties overzichtelijker om de genealogische gegevens gewoon, zonder
tierelantijnen vanaf de jongste generatie gewoon op te sommen en een
adequate nummering te kiezen.
Gebruikelijk is
om de kwartierdrager of proband – degene waarmee gestart wordt en van wie per
generatie de voorouders worden gepresenteerd – het nummer 1 te geven, zijn of
haar vader krijgt het nummer 2 en zijn of haar moeder het nummer 3.
Vervolgens krijgt de vader van de vader het nummer 4, de moeder van de vader
het nummer 5, de vader van de moeder het nummer 6 en de moeder van de moeder
het nummer 7:
Deze nummering
herbergt in zich dat de vader van een willekeurige persoon altijd het
dubbele nummer heeft dan die desbetreffende persoon zelf en zijn moeder het
nummer van zijn vader plus 1.
Aldus nummerend geeft de afstamming langs de mannelijke kant de nummers 1, 2,
4, 8, 16, 32, 64, 128 enzovoorts.
Vrouwen hebben
hetzelfde nummer als hun echtgenoot vermeerderd met 1. Een even
kwartierstaatnummer betreft dus altijd een man en een oneven
kwartierstaatnummer altijd een vrouw.
Onderstaande
tabel geeft een overzicht van het aantal mogelijke kwartierstaatnummers per
generatie. Omdat we al eerder hebben 'berekend' dat tussen de
hedendaagse en de middeleeuwse Jan van Eyck vermoedelijk minstens 17 (17 à 18
zo stelden we al eerder) generaties zullen liggen, beslaat de tabel in ieder
geval 17 generaties.
NB1 De
vetgedrukte kwartierstaatnummers geven de directe mannelijke afstamming weer.
generatie
|
generatienaam
|
kwartierstaatnummer(s)
|
"dekkingspercentage"
|
I
|
kwartierdrager of proband
|
1
|
100,0
|
II
|
ouders
|
2 t/m 3
|
100,0
|
III
|
grootouders
|
4 t/m 7
|
100,0
|
IV
|
overgrootouders
|
8 t/m 15
|
100,0
|
V
|
betovergrootouders
|
16 t/m 31
|
76,5
|
VI
|
oudouders
|
32 t/m 63
|
50,0
|
VII
|
oudgrootouders
|
64 t/m 127
|
18,8
|
VIII
|
oudovergrootouders
|
128 t/m 255
|
9,4
|
IX
|
oudbetovergrootouders
|
256 t/m 511
|
3,1
|
X
|
stamouders
|
512 t/m 1023
|
2,0
|
XI
|
stamgrootouders
|
1024 t/m 2047
|
0,6
|
XII
|
stamovergrootouders
|
2048 t/m 4095
|
0,1
|
XIII
|
stambetovergrootouders
|
4096 t/m 8191
|
--
|
XIV
|
stamoudouders
|
8192 t/m 16383
|
--
|
XV
|
stamoudgrootouders
|
16384 t/m 32767
|
--
|
XVI
|
stamoudovergrootouders
|
32768 t/m 65535
|
--
|
XVII
|
stamoudbetovergrootouders
|
65536 t/m 131071
|
--
|
NB2 Interessant
in deze tabel is de benaming van de generaties ten opzichte van de
kwartierdrager. Daar is in de loop der tijd zoal over nagedacht, deze
benaming is gaandeweg zo gegroeid en inmiddels min of meer geaccepteerd.
Interessant is
wellicht ook dat naarmate men verder terug gaat in de tijd, het aantal
kwartiergegevens dat gevonden wordt in verhouding tot het totaal
aantal dat bij die generatie hoort heel sterk afneemt: bij generatie I
t/m IV slaagt men er over het algemeen wel in om van kwartiernummer 1 tot en
met 15 naam, geboortedatum e.d. te vinden, maar daarna zullen er in het
onderzoek steeds meer plaatsen leeg blijven. Bovendien neemt het aantal
kwartierstaatnummers per generatie sterk toe. Door dit teller- en
noemereffect loopt het dekkingspercentage - verhouding tussen de
gevonden gegevens per generatie en het totaal dat gevonden zou kunnen worden
- per voorgaande generatie fors terug.
In de tabel staan de dekkingspercentages die wij bij ons onderzoek tot nu toe
hebben geboekt. Wat generatie XIII t/m XVII betreft hebben wij nog geen
gegevens. Dus geen percentages, ook niet ver achter de komma maar gewoon
streepjes.
Een
kwartierstaat met alleen de namen van de ouders, grootouders, overgrootouders
enz. wordt wel een kale kwartierstaat genoemd. Bovenstaande tabel is in
feite het schema van een kale kwartierstaat.
Kale kwartierstaat van Jan (Johannes) van Eyck
Generatie I: kwartierdrager ofwel de proband
1.
Jan (Johannes) van Eyck [5],
geboren te Beverwijk [nh] op
7 okt 1970, RK
Generatie II: ouders
2.
Thijs J. (Thijs Jan) van Eyck [2],
geboren te Hoorn [nh] op
28 mrt 1937, RK, trouwde (resp. 25 en 21 jaar oud) [2] te Grosthuizen [nh] op
24 apr 1962, kerk.huw. (RK) te De Goorn [nh]
op 10 sep 1962 met
3. Sjaan
(Adriana Margaretha Johanna) Plasmeijer
[3], geboren te Avenhorn [nh] op 16 sep 1940
Generatie III: grootouders
4.
Jan (Johannes Cornelis Anthonius) van Eyck [6],
geboren te Oosterhout [nb]
op 5 nov 1901, RK, overleden (84 jaar oud) te 't Zand [nh] op
16 jun 1986, trouwde (resp. 27 en 22 jaar oud) [3] op
16 nov 1928, kerk.huw. (RK) met
5. Antje
(Anna Klasina) Koeten [7], geboren te Aartswoud [nh]
op 4 apr 1906, gedoopt RK te Hoorn NH [nld]
St Cyriacus op 31 okt 1933,
overleden (90 jaar oud) te Hoorn [nh]
op 14 sep 1996.
6. Jan (Johannes) Plasmeijer
[8], geboren te De Kwakel [nh] op 26 mei 1907, RK,
houten-carrosserieënbouwer, overleden (67 jaar oud) op
24 nov 1974, trouwde (resp. 24 en 23 jaar oud) [4] op
11 mei 1932, kerk.huw. (RK) met
7. Anna
(Johanna Adriana) Uljee
[9], geboren te Oud Ade [zh] op 20 jul 1908, RK,
overleden (83 jaar oud) te De Goorn [nh]
op 29 mei 1992.
Generatie IV: overgrootouders
8. Bart (Lambertus) van Eijck
[31], geboren te Teteringen [nb] op
14 jan 1876, RK, bloemist, overleden (67 jaar oud) te Purmerend [nh] op
23 jul 1943, trouwde met
9. Anna
(Anna Maria) Vermeulen
[32], geboren te Oosterhout [nb] op
13 jun 1871, RK, overleden (34 jaar oud) te Oosterhout [nb] op
12 mei 1906.
10. Thijs
Koeten [43],
geboren te Aartswoud [nh] op
10 apr 1877, NH, overleden (74 jaar oud) te Aartswoud [nh] op
12 jun 1951, trouwde (resp. 28 en 28 jaar oud) [8] te Aartswoud [nh] op
27 apr 1905, kerk.huw. (NH) met
11. Ma
(Maartje) Groen [44], geboren te Aartswoud [nh]
op 23 dec 1876, NH, overleden (76 jaar oud) te Aartswoud [nh] op
27 okt 1953.
12. Jan
(Johannes) Plasmeijer [144], geboren te De Kwakel [nh]
op 15 sep 1883, RK, overleden (69 jaar oud) te Amsterdam [nh] op
12 okt 1952, trouwde (resp. 30 en 22 jaar oud) (2) [42] op
24 apr 1914 met Christina
Rekelhof [149],
geboren te Mijdrecht [ut] op
22 dec 1891, RK, overleden (60 jaar oud) te Amsterdam [nh] op
12 okt 1952, trouwde (resp. 22 en 25 jaar oud) (1) [41] op
18 mei 1906 met
13. Jansje
(Johanna) Dreijerink [145], geboren te Mijdrecht [ut]
op 11 sep 1880, RK, overleden (32 jaar oud) te De Kwakel [nh] op
22 aug 1913 door een droevig ongeval,
begraven te De Kwakel [nh]
op 25 aug 1913.
14.
Jan (Johannes Petrus) Uljee [1070],
geboren te Wassenaar [zh] op
18 okt 1872, Bakker, overleden (91 jaar oud) te Oud Ade [zh] op
30 jan 1964, begraven te Oud Ade [zh]
op 3 feb 1964, relatie[324] met
15. Jaantje
(Johanna Adriana) van Rijn
[1071], overleden te Oud Ade [zh].
Generatie V: betovergrootouders
16.
Jan (Johannes) van Eyck [55],
geboren te Ginneken [nb] op
19 dec 1842, RK, vernisstoker(1892), arbeider(1867), arbeider
(1897), overleden (54 jaar oud) te Teteringen [nb]
op 16 jan 1897, trouwde (resp. 24 en ongeveer 25 jaar oud) [11]
te Ginneken en Bavel [nb]
op 11 nov 1867 , kerk.huw. (RK) met
17. Jacoba
Giesbergen [56], geboren te Ginneken [nb]
vermoedelijk in 1842, RK.
18. Bartholomeus
Vermeulen [740], relatie[229] met
19. Adriana
van der Linden [741].
20.
Jan Koeten
[1043], geboren te Aartswoud [nh] Dijkbuurt op 29 okt 1842, overleden
(ongeveer 74 jaar oud) in 1917, trouwde (resp. 23 en 21 jaar oud) [312] te Aartswoud [nh] op
14 okt 1866 met
21. Klaske
Pals [1044],
geboren te Midsland aan Zee [fr]
op 31 aug 1845, overleden (94 jaar oud) te Hoorn NH [nld] Het Avondlicht op 16 apr 1940.
22. Jan
Groen [1059],
geboren te Aartswoud [nh] op
27 mei 1853, overleden (80 jaar oud) te Medemblik [nh] op
14 jan 1934, trouwde (resp. 22 en ongeveer 24 jaar oud) [318] te Nieuwe Niedorp [nh] op
5 dec 1875 met
23. Antje
Jonk [1060],
geboren te Winkel [nh] vermoedelijk circa 1851, overleden
(ongeveer 53 jaar oud) te Aartswoud [nh]
op 16 aug 1904.
24.
Jan (Johannes) Plasmeijer [166],
geboren te Woubrugge [zh] op
26 jul 1855, RK, overleden (79 jaar oud) te De Kwakel [nh] op 31 dec 1934,
trouwde (resp. 25 en 19 jaar oud) [47] op 19 mei 1881 met
25. Antje
Spring in 't Veld [167], geboren te Uithoorn [nh]
op 13 sep 1861, RK, overleden (65 jaar oud) te De Kwakel [nh] in feb 1927.
26 ???
27 ???
28. Jacobus Johannes Uljee
[1072], geboren te Hazerswoude [zh] in 1839, bakker te
Noordwijk, overleden (ongeveer 27 jaar oud) op 24 aug 1866,
trouwde (resp. ongeveer 30 en ongeveer 25 jaar oud) [325] te Wassenaar [zh] op
2 mei 1869 met
29. Petronella
Goemans [2725],
geboren te Wassenaar [zh] in
1844.
Generatie VI: oudouders
enzovoorts en zo verder
|
Indien ook de kinderen per generatie worden vermeld gaat het om een
aangeklede of volledige kwartierstaat of gewoon de kwartierstaat. Voor de
kwartierdrager staan er in dit geval per generatie niet alleen de voorouders,
maar ook de ooms en tantes, de oudooms en oudtantes enzovoorts vermeld.
Ter
illustratie daarvan een voorbeeld: de sterk ingekorte - 'volledige'
- kwartierstaat van Jan van Eyck, het startpunt van ons onderzoek naar de
generaties tussen hem en de middeleeuwse Jan van Eyck:
Kwartierstaat van Jan
(Johannes) van Eyck
Generatie
I: de kwartierdrager ofwel de proband
1. Jan
(Johannes) van Eyck,
zoon van Thijs J. (Thijs Jan) van Eyck [2]
en Sjaan (Adriana Margaretha Johanna) Plasmeijer, geboren te Beverwijk [nh] op
7 okt 1970, RK, trouwde (resp. 33 en 32 jaar oud) op
7 aug 2004 met Jolanta Wac, geboren te Legnica [Poland] op 9 nov 1973, RK.
Generatie
II: ouders, zussen en broers
2. Thijs
J. (Thijs Jan) van Eyck,
zoon van Jan (Johannes Cornelis Anthonius) van Eyck en Antje (Anna Klasina)
Koeten geboren te Hoorn [nh]
op 28 mrt 1937, RK, trouwde (resp. 25 en 21 jaar oud) te Grosthuizen [nh] op
24 apr 1962, kerk.huw. (RK) te De Goorn [nh]
op 10 sep 1962 met
3. Sjaan
(Adriana Margaretha Johanna) Plasmeijer,
dochter van Jan (Johannes) Plasmeijer en Anna (Johanna Adriana) Uljee,
geboren te Avenhorn [nh] op
16 sep 1940, gedoopt RK
Uit dit huwelijk
1a. Anna (Johanna Adriana)
van Eyck, geboren te Beverwijk [nh] op
5 jul 1966, RK, trouwde (resp. 30 en 35 jaar oud) op
16 mei 1997 met Hendrik Martens, geboren te Zetten [ge] op 1 jul 1961,
NH.
1b. Jan (Johannes)
van Eyck, geboren te Beverwijk [nh] op
7 okt 1970, zie 1.
Generatie
III: grootouders, ooms en tantes
4. Jan
(Johannes Cornelis Anthonius) van
Eyck, zoon van Bart (Lambertus) van Eijck en Anna (Anna Maria)
Vermeulen, geboren te Oosterhout [nb]
op 5 nov 1901, RK, overleden (84 jaar oud) te 't Zand [nh] op
16 jun 1986, trouwde (resp. 27 en 22 jaar oud) op
16 nov 1928, kerk.huw. (RK) met
5. Antje
(Anna Klasina) Koeten,
dochter van Thijs Koeten en Ma (Maartje) Groen, geboren te Aartswoud [nh] op
4 apr 1906, gedoopt RK te Hoorn NH
St Cyriacus op 31 okt 1933,
overleden (90 jaar oud) te Hoorn [nh]
op 14 sep 1996.
Uit dit huwelijk
2a. Ria (Maria Johanna)
van Eyck, geboren te Hoorn NH op 25 mei 1929,
trouwde (resp. 21 en 24 jaar oud) [762] te Hoorn NH
op 21 sep 1950, kerk.huw. te Hoorn NH
op 21 sep 1950 met Jan (Johannes)
Steenbakker, geboren te Beverwijk [nh] op
25 jan 1926, RK, overleden (56 jaar oud) op
29 mrt 1982.
2b. Jopie (Johanna Maria
Adriana) van Eyck,
geboren op 29 nov 1930, RK, overleden (1 jaar oud) op
19 aug 1932.
2c. Sjanie (Adriana Klasina)
van Eyck, geboren op
7 apr 1932, RK.
2d. Bertus (Lambertus
Johannes) van Eyck,
geboren op 13 mei 1933, RK, trouwde (resp. 25 en 22 jaar oud)
[32] te Hoorn NH op
31 jan 1959 met Martha Cornelia
Veken, geboren op
5 aug 1936, overleden (52 jaar oud) te Hoorn NH] op 27 jan 1989.
……
…… en zo
verder
6.
Jan (Johannes) Plasmeijer, zoon van Jan (Johannes)
Plasmeijer en Jansje (Johanna) Dreijerink, geboren te De Kwakel [nh] op
26 mei 1907, RK, houten-carrosserieënbouwer, overleden (67 jaar
oud) op 24 nov 1974, trouwde (resp. 24 en 23 jaar oud) op
11 mei 1932, kerk.huw. (RK) met
7. Anna
(Johanna Adriana) Uljee,
dochter van Jan (Johannes Petrus) Uljee en Jaantje (Johanna Adriana) van
Rijn, geboren te Oud Ade [zh]
op 20 jul 1908, RK, overleden (83 jaar oud) te De Goorn [nh] op
29 mei 1992.
Uit dit huwelijk
3a. Jan (Johannes)
Plasmeijer, geboren te Grosthuizen [nh] op
9 jun 1933, RK, sam. te Oosterhout [nb]
in 1973, trouwde (Partnerschap) met Wim
Damen, RK.
3b. Han (Johannes Petrus)
Plasmeijer, geboren te Grosthuizen [nh] op
11 aug 1934, RK, overleden (69 jaar oud) te Avenhorn [nh] op
27 mrt 2004, trouwde (resp. 25 en 24 jaar oud) te Spanbroek [nh] op
25 jun 1960 met Riet (Maria)
Hoek, dochter van Gert Hoek en
Neeltje de Boer, geboren op 13 jan 1936, RK.
3c. Janny (Johanna Christina
Adriana) Plasmeijer,
geboren te Grosthuizen [nh]
op 1 feb 1936, RK, overleden (63 jaar oud) te Amsterdam [nh] op
13 mrt 1999, trouwde (resp. 22 en 24 jaar oud) op
23 apr 1958 met Simon Antonius
Aker, geboren te Wervershoof [nh] op
22 mei 1933, overleden (31 jaar oud) op 6 apr 1965,
trouwde (resp. 33 en 24 jaar oud) te Grosthuizen [nh]
op 17 feb 1969 met Cees (Cornelis)
Takken, geboren te Blokker [nh] op
10 dec 1944.
…..
…..
Generatie
IV: overgrootouders
en oudooms en oudtantes
8.
Bart (Lambertus) van Eijck, zoon van Jan (Johannes) van
Eyck en Jacoba Giesbergen, geboren te Teteringen [nb]
op 14 jan 1876, RK, bloemist, overleden (67 jaar oud) te Purmerend [nh] op
23 jul 1943, trouwde (resp. 30 en 35 jaar oud) te Princenhage [nb] op
22 nov 1906, kerk.huw. (RK) met Anna
Maria van Es, geboren
te Princenhage [nb] op
31 jul 1871, RK, overleden (60 jaar oud) op
12 jul 1932. trouwde (resp. 57 en 50 jaar oud) te Anna Paulowna [nh] op 28 dec 1933,
kerk.huw. (RK) met Leida (Aleida Maria
Ordilia) Schoenmaker,
geboren te 's‑Gravenhage [zh]
op 24 dec 1883, RK, overleden (64 jaar oud) te Purmerend [nh] op
13 jan 1948 Begraven te Purmerend, 17
januari 1948 op het RK Kerkhof aldaar, trouwde (resp. 22 en 27 jaar
oud) te Ginneken [nb] op
15 jun 1898, kerk.huw. (RK) met
9. Anna
(Anna Maria) Vermeulen,
dochter van Bartholomeus Vermeulen en Adriana van der Linden, geboren te Oosterhout [nb] op
13 jun 1871, RK, overleden (34 jaar oud) te Oosterhout [nb] op
12 mei 1906.
Uit dit huwelijk
4a. Jan (Johannes Antonius
Cornelis) van Eyck,
geboren te Oosterhout [nb]
op 25 jul 1899, RK, overleden (72 dagen oud) te Oosterhout [nb] op
5 okt 1899.
4b. Sjaan (Adriana Jacoba
Maria) van Eyck,
geboren te Oosterhout [nb]
op 19 okt 1900, RK, overleden (145 dagen oud) te Oosterhout [nb] op
14 mrt 1901.
4c. Jan (Johannes Cornelis
Anthonius) van Eyck,
geboren te Oosterhout [nb]
op 5 nov 1901, zie 4.
|
|